آزمایشات پیش از پیوند کبد: بررسی دقیق وضعیت بیمار برای موفقیت عمل پیوند کبد

پیوند کبد یک عمل جراحی پیچیده است که برای بیماران مبتلا به بیماری‌های کبدی پیشرفته مانند سیروز، هپاتیت مزمن، یا بیماری‌های کبدی غیرالکلی انجام می‌شود. یکی از مراحل حیاتی قبل از انجام عمل پیوند، آزمایشات پیش از پیوند کبد است که به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت سلامت بیمار را ارزیابی کرده و تصمیم بگیرند که آیا بیمار برای پیوند آماده است یا خیر. در این مقاله، به معرفی مهم‌ترین آزمایشات پیش از پیوند کبد و اهمیت آن‌ها می‌پردازیم.

دکتر سید یحیی ضرغامی فلوشیپ پیوند کبد/ جراحی پانکراس/ جراحی مجاری صفراوی / پیوند اعضای داخل شکم

آزمایشات خون: ارزیابی عملکرد کبد و وضعیت عمومی بیمار

یکی از مهم‌ترین مراحل قبل از پیوند کبد، آزمایشات خون است که به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت عملکرد کبد و دیگر ارگان‌های بدن را بررسی کند. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• آزمایش عملکرد کبد: برای ارزیابی سطح آنزیم‌های کبدی (مثل AST و ALT) و پروتئین‌های تولید شده توسط کبد.
• آزمایش سطح بیلی روبین: برای اندازه‌گیری سطح بیلی روبین در خون که نشان‌دهنده عملکرد کبد است.
• آزمایش پروترومبین: برای بررسی توانایی لخته شدن خون و عملکرد کبد در تولید فاکتورهای انعقادی.
• آزمایش گلبول‌های سفید و قرمز: برای ارزیابی وضعیت ایمنی و خون‌شناسی بیمار.

این آزمایش‌ها به پزشک این امکان را می‌دهد که متوجه شود کبد بیمار تا چه حد آسیب دیده است و آیا پیوند کبد ضروری است یا خیر.

انجام جراحی کبد توسط دکتر یحیی ضرغامی در بیمارستان فیروزگر به همراه تیم مجرب ایشان

آزمایشات تصویربرداری: بررسی وضعیت کبد و تشخیص عوارض

برای بررسی دقیق‌تر وضعیت کبد و تشخیص مشکلاتی مانند تومورها، فیبروز کبدی یا عفونت‌های احتمالی، آزمایشات تصویربرداری استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها شامل:

• سونوگرافی کبد: یک روش غیرتهاجمی برای مشاهده ساختار کبد و شناسایی مشکلاتی مانند تجمع مایعات (آسیت) یا بزرگ شدن کبد.
• سی تی اسکن (CT Scan): برای شبیه‌سازی تصاویر دقیق‌تر از کبد و سایر ارگان‌ها. این روش به ویژه برای شناسایی تومورها و آسیب‌های شدید به کبد مفید است.
• MRI کبد: برای بررسی دقیق‌تر ساختار کبد و رگ‌های خونی آن. این روش به ویژه برای ارزیابی فیبروز کبدی و پزشکی کبد مفید است.

آزمایشات تصویربرداری به پزشک این امکان را می‌دهند که وضعیت کبد و سایر ارگان‌های بدن را بررسی کرده و عوارض احتمالی را شناسایی کند.

آزمایشات قلب و عروق: بررسی وضعیت سیستم قلبی و عروقی

یکی از مراحل حیاتی قبل از پیوند کبد، ارزیابی وضعیت قلب و عروق بیمار است. بیماران مبتلا به بیماری‌های کبدی معمولاً به دلیل مشکلات تغذیه‌ای و درمان‌های دارویی با مشکلات قلبی مواجه می‌شوند. برای این منظور، آزمایشات زیر انجام می‌شود:

• الکتروکاردیوگرام (ECG): برای بررسی ضربان و عملکرد قلب.
• اکوکاردیوگرافی: برای ارزیابی سلامت قلب و شناسایی نارسایی قلبی.
• آزمایش فشار خون: برای بررسی و کنترل فشار خون بالا که می‌تواند منجر به مشکلات قلبی شود.

این آزمایشات به پزشک کمک می‌کند تا از آمادگی قلبی بیمار برای انجام عمل پیوند اطمینان حاصل کند.

آزمایشات عفونی: شناسایی بیماری‌های عفونی

بیماران قبل از پیوند کبد باید از نظر عفونت‌ها نیز بررسی شوند، زیرا هر نوع عفونت می‌تواند بر موفقیت پیوند تأثیر بگذارد. آزمایشات عفونی شامل موارد زیر است:

• آزمایش HIV: برای تشخیص ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV).
• آزمایش هپاتیت B و C: برای شناسایی عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت B و C که می‌توانند به کبد آسیب برسانند.
• آزمایش سیفلیس: برای بررسی وجود باکتری ترپونما پالیدوم، که می‌تواند عفونت‌های کبدی ایجاد کند.
• آزمایش سایر عفونت‌های ویروسی و باکتریایی: شناسایی عفونت‌های احتمالی که می‌تواند منجر به مشکلات جدی پس از پیوند شود.

این آزمایشات به پیشگیری از عفونت‌های بعد از پیوند کمک می‌کنند.

ارزیابی وضعیت روانی: آمادگی بیمار برای جراحی

پیوند کبد نه تنها به درمان مشکلات فیزیکی نیاز دارد، بلکه نیازمند آمادگی روانی بیمار نیز است. بررسی وضعیت روانی به منظور اطمینان از توانایی بیمار در کنار آمدن با چالش‌های پس از عمل، امری حیاتی است.

آزمایشات روانی شامل:

• مصاحبه روانشناسی: برای ارزیابی آمادگی روانی بیمار برای جراحی و پیگیری درمان.
• ارزیابی افسردگی و اضطراب: برای شناسایی مشکلات روانی که می‌توانند بر روند درمان تأثیر بگذارند.

آزمایشات کلیه و سیستم تنفسی: ارزیابی سایر ارگان‌ها

پیوند کبد یک عمل بزرگ است که نیاز به عملکرد صحیح سایر ارگان‌ها مانند کلیه‌ها و ریه‌ها دارد. برای این منظور، آزمایشات زیر انجام می‌شود:

• آزمایش کراتینین و اوره: برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها.
• اسپیرومتری: برای ارزیابی عملکرد ریه‌ها.
• آزمایش گازهای خون: برای بررسی وضعیت تنفسی بیمار.

این آزمایشات به پزشک کمک می‌کند تا از آمادگی کامل بیمار برای جراحی پیوند کبد اطمینان حاصل کند.

نتیجه‌گیری: اهمیت آزمایشات پیش از پیوند کبد

آزمایشات پیش از پیوند کبد بخش مهمی از روند درمان هستند و به پزشک این امکان را می‌دهند که شرایط بیمار را به طور کامل بررسی کرده و آمادگی او را برای جراحی ارزیابی کنند. با انجام آزمایشات دقیق و منظم، می‌توان خطرات جراحی را کاهش داد و شانس موفقیت پیوند کبد را افزایش داد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان در معرض پیوند کبد قرار دارید، انجام این آزمایشات حیاتی است تا درمان به بهترین نحو پیش رود.